Hamilelik, bir veya daha fazla bebeğin kadın rahmine yerleşerek geliştiği 9 ay 10 günlük bir zamandır. Gebelik genellikle cinsel ilişki ile gerçekleşse de yardımcı üreme teknikleri ile de hamilelik oluşabilir.
Hamilelik canlı doğum, spontan düşük, isteyerek düşük (isteğe bağlı düşük) veya ölü doğum ile sonuçlanabilir. Doğum tipik olarak, gebelik yaşı olarak bilinen son adet döneminin başlangıcından yaklaşık 40 hafta sonra, döllenme tarihine göre ise yaklaşık 38 hafta sonra gerçekleşir.
Hamilelik yumurta ile spermin döllenmesi ile oluşan embryonun ortalama 5-6 gün sonra rahim duvarına tutunması (implantasyon) ile gerçekleşir. Embriyo son adet tarihinin ilk gününden itibaren ilk on haftalık gebelikte kullanılan terimdir, bundan sonra doğuma kadar bebek için fetüs terimi kullanılır.
Bebek bekleyen çiftlerin en heyecanlı oldukları ve mutluluk duydukları an gebelik testinde pozitif sonuçla karşılaştıkları andır. Planlı bir gebelik süreci yaşanıyorsa veya korunmasız ilişki sonrasında oluşan gebelik durumu mevcutsa gebelik belirtileri birçok kadın için farklı şekilde açığa çıkmaktadır. Bu belirtiler ise şu şekilde sıralanabilmektedir;
Adet gecikmesi (bu durum gebeliğin başlıca belirtisidir. Ancak gebelik teşhisi konulmuyorsa ve düzensizlik devam ediyorsa mutlaka bir doktora başvurulması gerekmektedir.)
Anne adaylarının bu belirtilerin bir veya birkaçı açığa çıktığında gebeliğin kesin teşhisi için mutlaka bir gebelik testi yaptırmaları gerekmektedir. Öyle ki bu belirtiler başka hastalık veya durumların belirtileri de olabilmektedir.
Gebelik testi uygarlık tarihi boyunca her dönemde teknik koşulların gerektirdiği ölçüde farklı şekillerde uygulanmıştır. Günümüzde tıp alanının gelişmiş olması ile idrar ve kan tahlilleri aracılığıyla gebelik oluşumunun kesin teşhisi yapılabilmektedir.
Genellikle hamilelik hormonu olarak adlandırılan hCG (Human Chorionic Gonadotropin),hamilelik sırasında sadece plasenta tarafından üretilen bir hormondur.
Kadının yumurtasının erkeğin spermiyle döllenmesi kadının tüplerinde gerçekleşir ve döllenme sonucunda embriyo oluşur. Embriyonun dış tabakasında embriyonun rahim duvarına tutunmasını sağlayan trofoblastik hücreler gelişir. Bu trofoblastik hücreler, Koryonik Gonadotropin hormonu adı verilen hCG hormonunu salgılar. hCG'nin tek görevi hamileliği desteklemektir.
HCG hormonu, yumurtalıkta korpus luteumu ve embryonun yerleşmesi için rahim duvarını destekleyerek erken gebelikte embryonun tutunmasında hayati bir rol oynar. hCG döllenmiş yumurta ve daha sonra plasenta tarafından üretildiğinden hamileliği tespit edilmesini sağlayan bir hormondur.
Döllenmeden 5-6 gün sonra embriyo rahmin iç tabakasına yerleşir ve giderek daha fazla hCG hormonu salgılamaya başlar. hCG, gebe kaldıktan yaklaşık 10 ila 11 gün sonra (bir sperm bir yumurtayı döllediğinde) idrarda veya kanda tespit edilebilir. HCG'nin idrar testlerinde saptanması biraz daha uzun sürer.
Beklenen adet tarihi henüz gelmediği için kadınlar bu süreci anlayamazlar. Kan ve idrarda salgılanan hCG bulunmasına rağmen, beklenen adet gününden önce yapılan ölçümler gebeliğin var olup olmadığını gösteremez.
Beklenen adette gecikme varsa, hamilelik olup olmadığını belirlemek için kanda veya idrarda hCG hormonu ölçülebilir. Beklenen dönemden önce yapılan testler kesin bilgi vermez, hCG testinin yumurtlama testleri ile ilgisi yoktur, yumurtlama testleri sadece yumurtlama günü hakkında bilgi verebilir ve gebelik olup olmadığını göstermez.
Hesaplanan tarihten önce yapılan testler veya son adet döneminin yanlış hesaplanması, testlerin düşük veya negatif çıkmasına neden olabilir. Bu nedenle şüpheli durumlarda test birkaç gün sonra tekrarlanmalıdır.
Hamilelik testleri, idrarınızda gebelik hormonu olan insan koryonik gonadotropin (HCG) varlığını kontrol eder.
Gebe kaldıktan sonra vücudunuz HCG üretmeye başlar. Kaçırılan adet döneminizin ilk gününde pozitif bir test sonucu alırsanız, muhtemelen gebe kalmanızın üzerinden yaklaşık 2 hafta geçmiştir.
Daha hassas testler, gebe kaldıktan yaklaşık 8 gün sonra hamile olduğunuzu doğrulayabilir. Bazı hamilelik testleri, idrarınızdaki HCG düzeyine bağlı olarak ne zaman gebe kalabileceğiniz konusunda bir tahmin verebilir.
Hamilelikten şüphelenilen kadınlar, kan veya idrardan yapılan hCG testi ile hamile olup olmadıklarını anlayabilirler. Bu testler hem evde hem de sağlık merkezlerinde kolaylıkla yapılabilmektedir. Kanda idrardan daha erken tespit edilir.
Koldan alınan kan örneğinden yapılan test, yaklaşık gebelik haftası hakkında bilgi verirken hormon miktarını net olarak ölçebilir ve gerçek hCG seviyesini belirleyebilir. İdrardaki hCG testi sadece hamilelik var mı yok mu gibi bilgi verebilir. İdrar testi için en uygun örnek sabah alınan ilk idrardır.
Adetin geciktiği ilk günde idrarda yapılan testler ile gerçekleştirilen gebelik testleridir. Bu testler idrarda hCG olarak adlandırılan gebelik hormonunu tespit etmektedir. Gebelik varsa test çubuğundaki kimyasal bir madde gebelik hormonu ile etkileşime geçerek renk değiştirir. İdrarı ilgili alana döktükten 5 dakika sonra çizgiye odaklanmak gerekir. Bekleme süresi testin türüne göre değişse de ortalama 3-5 dakikadır.
Evde uygulanan testlerin güvenilirliği günümüzde oldukça güvenilirdir ancak pozitif sonuç olduğunda anne adaylarının uzman kontrolünde de test yaptırmaları ve gebelik varsa gebelik takibine başlamaları gerekir.
Klinikte uygulanan gebelik testi kan tahlili ile uygulanmaktadır. Bu test sürecinde kanda hCG tespiti yapılmaktadır. Bu tahlil ise nicel ve niteliksel olarak ikiye ayrılmaktadır. Nicel kan testinde gebeliğin olup olmadığı tespit edilirken niteliksel kan testinde ise gebelik oluşumunun yanında gebeliğin ne kadar süredir var olduğu tespit edilmektedir.
hCG testinin yapıldığı laboratuvara, kullanılan yönteme veya hCG'nin ölçüldüğü aletlere göre farklılık gösterebilir. hCG hormonu mililitrede (mIU/mL) mili-uluslararası birimlerde ölçülür.
Kan testinde hCG değerleri aşağıdakileri temsil eder:
hCG değeri 50 U/L'nin altında olduğunda, hCG'nin yükselip yükselmediğini izlemek için 48 saatlik aralıklarla tekrar ölçülebilir.
Evde yapılan idrar testleri, hamileliğin olup olmadığını tespit eder. hCG hormonu, döllenme gerçekleştikten yaklaşık 7-10 gün sonra ölçülebilir bir oranda salgılanmaya başlar. Ancak evde gebelik testi erken dönemde yapılırsa sonuç negatif olabilir bu nedenle test için adet gününü beklemek gerekir.
Piyasada bulunan çeşitli testler farklı hassasiyetlere sahiptir. Bazı testler hormonun daha düşük seviyelerini tanımlarken, diğerleri hamileliği tespit etmek için daha yüksek hCG seviyelerinin salgılanmasını gerektirebilir. Test sonucu negatifse ama yine de adet gelmediyse tekrar gebelik testi yapılmalıdır.
Hamilelik testlerinde sonuçların güvenebilirliğinden emin olmak istenir. Çoğu zaman evde hamilelik testlerinde sonuçlar %99 civarında doğrudur. Bununla birlikte, yanlış bir pozitif gebelik testi sonucu nadir olmakla birlikte çeşitli nedenlerle olabilir.
★ Bazı İlaçlar:
★ Yakın Zamanda Bir Düşük veya Kürtaj
★ Bazı Tıbbi Durumlar:
Gebelik testinin yapılabileceği en erken tarih beklenen adetten bir gün sonradır. Test ne kadar erken yapılırsa hamilelik olsa bile yanlış negatif sonuç olasılığı o kadar yüksektir. Adet döngüleri düzensiz ise ve beklenen adet öngörülemiyorsa genellikle en uzun adet döngüsünü geçene kadar test önerilmez.
Örneğin, adet döngüleri 30 ila 36 gün arasındaysa, test yapmak için en iyi zaman 37. gün veya sonrası olacaktır. Erken gebelik tespiti için satılan testler, beklenen adetten birkaç gün önce hamileliği tespit edebilir. Ancak en doğru sonuçlar adetinin gecikmesinden sonra yapılanlardır.
Testin talimatları dikkatlice okunduğunda çoğu test adetin gecikmesi sonrasında %99 doğruluk vaat eder ancak bu doğruluk oranı erken yapılan testler için değildir. Adet çarşamba günü bekleniyorsa adetin gelmediği perşembe günü test yapılabilir.
Sabah ilk idrarı daha konsantre olabilir ve hCG'yi daha doğru tespit edebilir. Bu nedenle sabah ilk idrar ile test yapılması doğruluk oranını artırır. Testin doğruluğu bazı değişkenlere bağlı olabilir:
Bu nedenle gebelik testi satın alırken bir kaç adet alınması fayda olacaktır, bunların farklı zamanlarda kullanılması gerekebilir.
İdrarda gebelik testi yaparken test çubuğunun ucu idrar yaparken idrara tutulur veya idrar kabına batırılır. Birkaç dakika sonra, test çubuğu test sonucunu gösterir - genellikle artı veya eksi işareti, bir veya çift çizgi veya ekranda "pregnant" veya "not pregnant" kelimeleri belirir.
Sonuçları kontrol etmeden önce ne kadar bekleneceğini öğrenmek için test talimatları izlenmelidir-genellikle iki veya daha fazla dakika. Çoğu testte ayrıca bir kontrol göstergesi bulunur - sonuç penceresinde görünen bir çizgi veya sembol. Çizgi veya sembol görünmüyorsa test düzgün çalışmıyordur. Başka bir testle tekrar denenmesi gerekir.
Bazı evde yapılan gebelik testleri diğerlerinden daha hassastır. Diğer bir deyişle, bazı testlerde pozitif bir test sonucu elde etmek için idrarda saptanması gereken HCG miktarı daha düşüktür. Teste başlamadan önce her zaman testin son kullanma tarihininin kontrol edilmesi ve talimatların dikkatlice okunması önerilir.
Kanda yapılan gebelik testlerinde daha düşük HCG seviyeleri tespit edilebilir ve idrar testinden önce hamileliği doğrulayabilir veya ekarte edebilir. Hamilelik kan testleri yaklaşık yüzde 99 doğrudur.
Gebelik testinin pozitif saptandığı erken dönemde gebelik kesesi henüz ultrasonda görülemeyecek kadar küçüktür. Gebelik testinden yaklaşık 2 hafta sonra yapılacak ultrason değerlendirmesinde gebelik kesesi ve kalp atımları saptanabilir.
Tüp bebek tedavilerinde yumurta toplanmasından 14 gün sonra, 3. gün embriyo transferinden on iki gün sonra veya 5. gün embriyo transferinden 10 gün sonra gebelik testi yapılabilir. Kan testi veya idrar testi, "hamilelik hormonu" olan hCG'yi tespit edecek ve ölçecektir. HCG seviyesi genellikle hamileliğin erken döneminde 2-3 günde bir ikiye katlanır.
Reçetesiz olarak eczaneden evde hamilelik testi satın alanabilir. Gebelik testi fiyatı markalara bağlı değişebilir ancak çoğu test pahalı değildir. Kanda yapılan gebelik testi fiyatı yapıldığı yere göre değişebilir, idrar testlerine göre daha pahalıdır.
Prof. Dr. Nilgün TurhanKadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Tedavisi Uzmanı
PROF. DR. NİLGÜN TURHAN
Telefon
Whatsapp
Randevu